Soli Deo Gloria brengt vanavond de zilveren uitvoering van Bach's Johannes Passion in de Oostkerk.
door Annette Snaas
Hoorn - Hoorn beleeft vanavond de 25e Johannes Passion van Johann Sebastian Bach. Een mijlpaal in een mooie traditie. Het blijft bijzonder dat Bachs werk nog altijd boeit en elk jaar weer een volle Oosterkerk trekt.
"Het mooiste om te doen zijn de koralen, de woorden van het volk", zegt bas Ton Koenis uit Hoogwoud die het lijdensverhaal voor de 25e keer zingt. Hij is 25 jaar lid van de Christelijke Oratoriumvereniging Soli Deo Gloria, het koor dat de traditie begon, samen met de Oosterkerk. Beiden willen die traditie nog heel lang in stand houden.
Versies
De Duitse meester zette het evangelie van Johannes over de gevangenneming en het aan het kruis nagelen van de onschuldige Jezus Christus tussen 1724 en 1749 op papier. Hij werkte en schaafde aan verschillende versies. Soli voort de laatste versie uit. Bach schreef de muziek voor gebruik in de Nicolaaskerk in Leipzig waar hij cantor was. Ook de lijdensverhalen van Markus en vermoedelijk Lukas zette hij op muziek. Zijn Mattheus Passion is wel de beroemdste.
"Het verveelt nooit", zegt Ton Koenis (62), die in het dagelijks leven veehouder is. Zorgen over het bedrijf is hij acuut kwijt als de eerste tonen van het beginkoor langs zijn stembanden glijden.
Religieuze waarde
"Ik verlang er juist elk jaar weer naar. Het is de uitdaging om het steeds mooier en beter te doen. Het is voor mij niet alleen de muziek die geweldig mooi is, de Johannes Passion heeft voor mij ook een religieuze waarde. Ik ben van oorsprong katholiek. Ik ben opgevoed met dit verhaal over het gevangen nemen en ombrengen van Christus. Altijd weer wordt het in de Goede Week verteld. Door de muziek van Bach te zingen, trekt het heel beeldend aan me voorbij. Of je nou gelovig bent of niet: het blijft een aangrijpend verhaal."
Een boeiend deel vindt hij de alt aria 'Von den Stricken' waarin hobo en fagot een prachtige begeleiding vormen. "In de sopraan aria 'Ich folge dir gleichfalls mit freudigen Schritten' hoor je hoe speels en lichtvoetig ze hem volgt. En dan het opzwepende in het stuk waarin het volk roept 'Indien hij geen boosdoener was, hadden wij hem niet aan u overgeleverd'."
Indrukwekkend vindt hij ook de passage over het verloten van Jezus' onderkleed. De soldaten vinden het zonde om het aaneengeweven stuk stof in vieren te verdelen.
Koenis raakte aan de Johannes Passion verslingerd door zijn vrouw Cilia Gerdes die al veel langer bij het Hoornse koor zingt. Koenis is zelf overigens ook al 45 jaar koorzanger. "Ik kwam mijn vrouw een keer halen en ik was aan de vroege kant. Juist werd er op de koralen gerepeteerd en ik zong een paar stukken mee. Dat werd opgemerkt. Aangezien er toen weinig bassen waren, werk ik al snel gerekruteerd."
Koenis vindt het heerlijk deel uit de [sic: te] maken van een goed koor dat al 75 jaar bestaat, goed getraind, met een aanzienlijke partij mannen die goed tegenwicht biedt aan de vrouwenstemmen. "Na 25 jaar kan het muziekboek bijna weg."
"Als je uit je hoofd zingt, heb je beter contact met de dirigent. Marcel Joosen is trouwens een geweldenaar. Met een blik, een knipoog of een handbeweging geeft hij tijdens een concert stiekem aan dat het goed gaat. Dan krijg ik echt kippenvel."
Veel deelnemers
De traditie werd 25 jaar geleden gestart door de toenmalige dirigent Hans van Steenbergen en begeleidster Aukje Broers, samen met het bestuur van de toen net gerestaureerde Oosterker. Talloze solisten en instrumentalisten hebben sindsdien aan de diverse uitvoeringen meegewerkt. Met de jaarlijkse uitvoering van de Johannes Passion bevindt Hoorn zich in goed gezelschap van steden als Alkmaar, Edam en Naarden waar elkaar de Mattheus Passion is te beluisteren.
De Johannes Passion duurt ongeveer twee uur. De begeleiding is in de vertrouwde handen van het Noordhollands Bachorkest. Solisten zijn Diane Verdoodt (sopraan), Liesbeth van de Loop (alt), Jeroen de Vaal (tenor), Igor Bogaert (bas), Ludwig van Gijsegem (Evangelist), Jelle Draijer (Christus), Margiet Verzijl (luit), Takeshi Sudo (viola da gamba), Beitske Verheij (cello) en Aukje Broers (orgel).
Aanvang 20 uur, de Oosterkerk op het Grote Oost gaat open om 19.15 uur. Kaarten kosten 16,50 euro, cjp/65+ 15.50 euro.
